Элӗк районӗнчи Йӑлкӑш шкулӗнче пуҫламӑш классенче вӗрентекенсен районти методика пӗрлешӗвӗн ларӑвӗ иртрӗ. Ӑна Ф.Н. Тихонова ертсе пычӗ.
Г.В. Степанова вырӑс чӗлхипе 3-мӗш класра уҫӑ урок пачӗ. Унӑн вӗренекенӗсем А.С.Пушкин юмахӗсем тӑрӑх хатӗрленӗ сценка лартса пачӗҫ. А.И.Самохвалова пӗрремӗш класра чӑваш чӗлхипе урок кӑтартрӗ. Ҫавӑн пекех «Эпӗ Раҫҫей гражданинӗ» класс тулашӗнчи калаҫу ирттерчӗ. А.Е.Иванова, Н.И.Силина та ӗҫтешӗсене хӑйсен опычӗпе паллаштарчӗҫ.
Йӑлкӑш вӗрентекенӗсем уроксенче ҫӗнӗ технологипе усӑ курчӗҫ. Компьютерпа пӗлсе ӗҫленине кӑтартрӗҫ.
Ӗнер Вӑрнар районӗнчи Мӑн Явӑшри ял вулавӑшӗнче Герасим Харлампьев-Пилеш ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ ятпа ятарлӑ вулав каҫӗ иртнӗ.
Э. Петрова вулавӑшҫӑ вӑтам классенче вӗренекен ачасем валли ятарласа «Ӳнерҫӗ те, ҫыравҫӑ та» ятпа литература куравӗ йӗркелерӗ. Пухӑннӑ ачасене вӑл ҫыравҫӑн кашни ҫынна, кашни ачан кӑмӑлне каякан хайлавӗсем пирки каласа пачӗ. Ачасем те хӑйсене маттур кӑтартрӗҫ: кӑмӑла каякан хайлавсене аса илчӗҫ, куравра вырнаҫтарнӑ кӗнекесен содержанине каласа кӑтартрӗҫ. Вӗсене ытларах Герасим Дмитриевичӑн «Илемлӗ ир» хайлавӗ килӗшни палӑрчӗ, ун тӑрӑх ятарлӑ викторина та ирттерчӗҫ. Чи маттурри Максим Шариков пулчӗ.
Герасим Харлампьев 1913 ҫулхи нарӑсӑн 25-мӗшӗнче халӗ Элӗк районне кӗрекен Мӑн Тукташра ҫуралнӑ. Пирӗнрен вӑл 1994 ҫулхи чӳкӗн 14-мӗшӗнче уйрӑлнӑ. Ялти пуҫламӑш шкулта вӗреннӗ, Хутарти шкулта пӗлӳ пухнӑ, Нурӑсри профшкулта, Чулхулари рабфакра, Мускаври ӳнер техникумӗнче ӑс пухнӑ.
Элӗк район администрацийӗн вӗренӳ, социаллӑ аталану, ҫамрӑксен политики тата спорт пайӗ тӗнче тетелӗ урлӑ районти «Элӗк районӗн ҫутҫанталӑк тӗлӗнтермӗшӗ» сӑнӳкерчӗксен ӑмӑртӑвне пуҫланӑ. Ӑна Тавралӑха сыхламалли ҫулталӑка халалланӑ.
Ӑмӑртӑва пурте хутшӑнма пултараҫҫӗ — аслисенчен пуҫласа вӗтӗр-шакӑр ачасем таран. Элӗк районӗнче пурӑнакансем ҫеҫ хутшӑнма пултараҫҫӗ. Ӗҫсене раштавӑн 1-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ, вӗсене администрацин вӗренӳ пайӗн сайтӗнче вырнаҫтарӗҫ. Сӑмах май, чи лайӑх ӗҫсене малтан сайтҫӑсен сасӑлавӗпе палӑртӗҫ, вӗсен хушшинче вара ҫӗнтерӳҫе ятарлӑ жюри суйлӗ.
Конкурӑн тулли йӗрке-шывӗпе кунта (вырӑсла) паллашма пулать. Ӗҫсене ҫак адреспа ярса памалла: alik_ruo@mail.ru
Кашни ачах ашшӗ-амӑшӗн ӑшшине туйма, телейлӗ ҫемьере ӳсме тивӗҫ. Элӗк районӗнче ҫывӑх ҫыннисемшӗн ытлашши пулса тӑнӑ тӗпренчӗксене хӑйсен хӳттине илнисем тата ҫемье ӑшшине парнелес тӗллевлисем сахалах мар.
Иртнӗ кунсенче, нарӑсӑн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти «Салют» культура керменӗнче «Чӗререн ҫуралнӑ ҫемье» ятпа усрав ҫемьесен пултарулӑх конкурсӗ иртрӗ. Тӗрлӗ районсенчен пухӑннӑ ҫемьесене ЧР вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин тӗп специалисчӗ С.Сыромолотова, Чӑваш Республикинчи ачасен прависене хӳтӗлессипе ӗҫлекен уполномоченнӑй В.Рафинов саламларӗҫ.
Элӗк районӗнчен асӑннӑ конкурса Элӗк салинчи Наталия Вячеславовна Николаева Даниил усрав ывӑлӗпе, Тенинчи Людмила Геннадьевна Васильева Настя тата Гриша ачисемпе, Анаткас Сурӑмри Ираида Анатольевна Павлова Аня, Анюта, Саша тӗпренчӗкӗсемпе хутшӑнчӗҫ. В.Рафинов Павловсен ҫемйине ачасене тивӗҫлӗ воспитани панӑшӑн Тав хучӗпе чысларӗ. Николаевсемпе Васильевсен ҫемйисем «Чӗререн ҫуралнӑ ҫемье» конкурса активлӑ хутшӑннӑшӑн свидетельствӑсене тивӗҫрӗҫ.
| КӐР | 25 |
Паян Элӗк районӗнчи Вырӑс Сурӑм ялӗнче пурӑнакан Александр Алексеевичпа Клавдия Васильевна Моляковсем 65 ҫул пӗрле пурӑннине паллӑ тӑваҫҫӗ. Чӑн та мухтава тивӗҫлӗ ватӑсем!
Пулас мӑшӑрсем 1946 ҫулта паллашнӑ, 1948 ҫулта вара туй туса пӗрлешнӗ. Александр Алексеевич Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ, чылай медаль-ордена тивӗҫнӗ. Киле таврӑннӑ хыҫҫӑн Калинин ячӗллӗ колхозра ӗҫленӗ. Кунта та вӑл хӑйӗн хастарлӑхне кӑтарма пултарнӑ — «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ агрономӗ» ята тивӗҫнӗ. Клавдия Васильевна вара Шупашкарти фармацевтика техникмуӗнче пӗлӳ илнӗ хыҫҫӑн Вырӑс Сурӑмӗнчи пульницара канӑва тухичченех медаппа пулса ӗҫленӗ.
Александр Алексеевичпа Клавдия Васильевна икӗ ывӑл пӑхса ӳстернӗ, халӗ мӑнуксемпе тата мӑнукӗсен ачисемпе савӑнаҫҫӗ. 2010 ҫулхи утӑн 8-мӗшӗнче Раҫҫейри ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче вӗсене «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медальпе чысланӑ.
65 ҫул пӗрле пурӑннӑ ятпа эпир те вӗсене саламлатпӑр! Ырлӑх-сывлӑх, иксӗлми телей сунатпӑр! Тӑванӗсемшӗн кӑна мар, ял-йышшӑн, республикӑшӑн ырӑ тӗслӗх пулса тӑмалла пултӑр!
Чӑваш халӑх сайчӗпе Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ ирттернӗ «Ӑраскал ҫӑлтӑрӗ» литература ӑмӑртӑвӗн пӗтӗмлетӗвне тума вӑхӑт ҫитрӗ. Ку интернет конкурса эпир ачасемпе ҫамрӑксене тата чӑваш чӗлхипе литературине, культурине вӗрентекенсене чӑваш халӑхӗн кун-ҫулӗпе кӑсӑклантарас, литература пултарулӑхне аталантарас, ҫутҫанталӑкри, тӑван тавралӑхра пулса иртекен чи кӑсӑк енсене илемлӗ литература мелӗсемпе уҫса пама хавхалантарас тӗллевпе йӗркелерӗмӗр.
Чи малтанах конкурса хутшӑннӑ кашни ачана, кашни ҫамрӑка, вӗсене вӗрентекен кашни вӗрентевҫе тав сӑмахӗ калас килет — сирӗнсӗр ҫак ӑмӑрту йӗркеленмӗ пулӗччӗ, пире, ӑмӑртӑва пуҫаракансене, хайлавӑрсемпе кӑмӑлӑмӑрсене ҫӗклемен пулӗччӗ. Тавах сире!
Кӑҫалхи ӑмӑртӑва чӑн та чаплӑ хайлавсем чылай килчӗҫ — пурте те тенӗ текех пичете юрӑхлӑ. Ҫавӑнпах хӑш-пӗр ӳсӗмсенче ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртма та йывӑр пулчӗ. Хӑш-пӗр автор вырӑнсӑр юлни пире самай пӑшӑрхантарчӗ, анчах, шел те, малти вырӑнсем пурӗ те улттӑ ҫеҫ (кашни ӳсӗмре) пулма пултараҫҫӗ-ҫке.
Ыран, чӳкӗн 23-мӗшӗнче, Элӗк районӗнчи Карачура шкулӗ 150 ҫул тултарнине паллӑ тӑвӗ. Пуҫламӑшӗ 10 сехетре.
Карачура шкулӗн кун ҫулӗ Ассакасси ялӗнче пуҫланнӑ — 1862 ҫулта унта чиркӳ прихучӗн шкулне уҫнӑ. Вӑл пысӑк пулман, ҫурт лаптӑкӗ 20 тӑваткал метр кӑна пулнӑ. 1876 ҫулта шкул икӗ класлӑ шая ҫитнӗ. 1923 ҫулта вӑл Ассакассинчи тӑватӑ класлӑ шкул пулса тӑнӑ. Тепӗр икӗ ҫултан унта 6 класс таран вӗрентме пуҫланӑ. 1954 ҫулта вӑл Ассакассинчи вӑтам шкул пулса тӑнӑ. Вӑл вахӑтра унта 230 ача таран вӗреннӗ.
Шкулӑн иккӗмӗш тапхӑрӗ 1978 ҫулта пуҫланнӑ теме пулать — вӑл Мӑн Карачурара икӗ хутлӑ кирпӗч ҫурта куҫнӑ. 1993 ҫулта ун ҫумӗнче шкул ҫулне ҫитмен ачасен «Березка» (чӑв. Хурӑн) ушкӑнӗ уҫӑлнӑ.
2008 ҫулта виҫҫӗмӗш тапхӑр ҫитнӗ — ӑна вӑтам шкул шайӗнчен тӗп шкул шайне антарса лартнӑ.
Паянхи кун шкулта Мӑн Карачурапа Пӗчӗк Карачурари, Мӑн Кӑканарпа Пӗчӗк Кӑканарти тата Ассакасси ачисем ҫӳреҫҫӗ, пурӗ 49 ача вӗренет.
Хальхи вӑхӑтра автомобиль ҫулӗсене йӗркеллӗ тытасси, вӗсене лайӑх сыхласа хӑварасси — ҫӗршывшӑн кӑна мар, республикӑшӑн та тӗп тӗллев пулса тӑрать. Ҫавӑнпах ӗнтӗ Элӗк районӗнче те ҫул-йӗре вӑхӑтра юсасси ҫине пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ.
Кӑҫал районти ялсем ҫывӑхӗпе пыракан вырӑнти ҫулсене юсама 4 455,6 пин тенкӗ уйӑрнӑ, кӑрлач-ҫурла уйӑхӗнче ҫав укҫаран автуҫулсене 2 388,2 пин тенкӗлӗх юсанӑ та ӗнтӗ. Хальхи вӑхӑтра, районӑн официаллӑ сайчӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫул-йӗр ӗҫӗсене Ехремкасси, Йӑлкӑш, Крымсарайкка, Питӗшкасси, Ураскилт, Чӑваш Сурӑм, Шӗмшеш, Юнтапа ял тӑрӑхӗсенче вӗҫленӗ. Элӗк, Мӑн Вылӑ, Тавӑт, Тени ял тӑрӑхӗсенче автомобиль ҫулӗсене юсасси малалла пырать.
Ӗнер, авӑнӑн 19-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев Элӗк районӗнче пулнӑ. Кун пирки республикӑн официаллӑ сайчӗ пӗлтерет. Хӑнасем районта «Меркурий» бизнес-инкубатора уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ. «Ҫавра сӗтел» мелӗпе пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха аталантарассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене пӑхса тухнӑ. Бизнес-инкубатора уҫнӑ май Михаил Игнатьев тин кӑна ӗҫе пуҫӑнакан усламҫӑсем валли кунта мӗн кирли пурте пурри пурки палӑртнӑ.
«Ҫак ҫурта ҫӗклесе лартма патшалӑх 38 миллион тенкӗ укҫа хывнӑ. Пӗтӗмӗшле илсен Чӑваш Енри 2012 ҫулта пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха аталантарма 523 миллион тенкӗлӗх пулӑшу парса тивӗҫтернӗ. Кашни ҫулах ҫак пулӑшу ӳссе пырӗ. Ҫаксене пурне те пӗр тӗллеве тӗпе хурса йӗркелесе пыраҫҫӗ — районсенче пысӑк технологиллӗ ӗҫ вырӑнӗсем, республикӑра кирлӗ пек ӗҫ укҫисем ӳссе пыччӑр тесе. Ҫавна май Раҫҫей Президенчӗ Владимир Владимирович Путин лартнӑ тӗллев — Чӑваш Енре пӗчӗк тата вӑтам усламлӑха пӗр тан аталанса пыма условисем туса парасси активлӑ пурнӑҫланса пырать», — пӗлтернӗ Михаил Васильевич.
Авӑнӑн 5-9-мӗшӗсенче Иваново тӑрӑхӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Провинцири театр тӗлпулӑвӗсем» ялти театр ушкӑнӗсен III фестивалӗ иртӗ. Вичугӑри культура ҫуртӗнче ҫав кунсенче пурӗ 16 спектакль курма пулӗ. Театр ушкӑнӗсем Мускав, Улатимӗр, Ҫӗнҫӗпӗр, Мурманск, Архангельск, Омск, Свердловск, Вологда, Ярославль, Иваново облаҫӗсенчен тата Чӑваш Республикипе Мари Элтен пулӗҫ.
Пирӗн республикӑран фестивале Элӗк районӗнчи «Ял тӑрӑхӗсен культурӑпа кану центрӗ» МБКУ ҫумӗнчи халӑх театрӗ хутшӑнӗ. Элӗксем Н.Айзманӑн «Кай, кай Ивана» (реж. И. Афанасьев) спектаткльпе паллаштарӗҫ.
«Ял тӑрӑхӗсен культурӑпа кану центрӗ» МБКУ ҫумӗнчи халӑх театрӗ 44 ҫул хушши куракансене хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарать. Кашни спектакле халӑх лӑк тулли пухӑнни те вӗсен ӑсталӑхне пысӑккӑн кӑтартать. Артисем шутӗнче вара — ахаль халӑх, вӗсен тӗп ӗҫӗ ачасене пӗлӳ парассипе, суту-илӳ тӑвассипе, чир-чӗртен сыватассипе ҫыхӑннӑ пулин те пултарулӑх ӑсталӑхӗ те вӗсен ҫӳлти шайра. Паянхи кун халӑх театрне пурӗ 50 ҫына яхӑн ҫӳрет.
Мӗнех, ӑнӑҫу сунар вӗсене!
+15.3 °C